تبدیل واحدهای اندازه گیری
1 مهر 1394

تبدیل های فیزیکی

انواع پسوندها

یاد گرفتیم در فیزیک برای اندازه گیری کمیت ها باید از یکاها استفاده کنیم، برخی از یکاهای مهم عبارتند از جرم،اندازه، شدت روشنایی، زمان و …. در ادامه فهمیدیم که برای خلاصه تر کردن اعداد از پسوند هایی استفاده کنیم تا استفاده از آن ها مناسب تر شود مثلا بجای آنکه از عبارت 10000 گرم استفاده کنیم می گوییم 10 کیلوگرم، که در این مثال پیشوند ((کیلو)) باعث خلاصه تر شدن اعداد شد.در ادامه نیز خواهیم دانست که این پیشوند ها نماینده ی چه ضریبی هستند.

در جدول زیر با یکای های اصلی فیزیک آشنا می شوید :

کمیت نام یکا نماد یکا
زمان ثانیه s
طول متر m
جرم کیلو گرم kg
مقدار ماده مول mol
دمای ترمودینامیکی کلوین k
جریان الکتریکی آمپر a
شدت روشنایی شمع cd

اما ضرایب:

در جدول زیر با ضرایب منفی آشنا می شویم:

ضریب یکا  نام ضریب یکا نماد ضریب
10-1 دسی d
10-2 سانتی c
10-3 میلی m
10-6 میکرو µ
10-9 نانو n
10-12 پیکو p
10-15 فمتو f
10-18 اتو a
10-21 زپتو z
10-24 یوکتو y

و در جدول زیر با ضرایب مثبت آشنا می شوید:

ضریب یکا  نام ضریب یکا نماد ضریب
101 دکا da
102 هکتو h
103 کیلو k
106 مگا M
109 گیگا G
1012 ترا T
1015 پتا P
1018 اِکسا E
1021 زتا Z
1024 یوتا Y

نکته : یادتان باشد که لازم نیست تمامی ضرایب را حفظ نمایید ، فقط کافی است که تعدادی از ضرایب مهم را حفظ کنید.

از ضرایبی که توان منفی دارند برای ساده نویس کردن اعداد بسیار کوچک استفاده می شود و از ضرایب مثبت برای ساده نویس کردن اعداد بزرگ استفاده می شود . اگر تا کنون متوجه مباحث گفته شده نشدید به مثال های زیر توجه کنید :

تنها چیزی که از جدول های بالا باید یاد بگیرید این است که وقتی به عددی مثل 103* 5/1 برخورد کردید، بجای این عدد بنویسید 5/1 کیلو یا 5/1k

چند تا مثال دیگه :

10-9 * 1/25 که میشود 1/25 نانو یا 1/25n

20 که میشود 2 دکا یا 2da

0/0000082 که ابتدا باید با استفاده از نماد گذاری تبدیلش کنیم به 6-10 * 8/2 و بعد میشود 8/2 میکرو یا 8/2µ

0/4 که میشود 1-10 * 4 و بعد میشود 4 دسی یا 4d

7500000000000 که میشود 1012 * 7/5 و بعد میشود 7/5 ترا یا 7/5T

روش تبدیل واحد کردن

در بیشتر سوالات فیزیک باید اعداد سوال را توسط ضرایب به یکاهای اصلی تبدیل کنیم و بعد سوال را حل کنیم. مثلا در سوال به ما میگویند که جسمی به جرم 500 گرم داریم. اما در فرمول ما نمی توانیم جرمی که به صورت گرم است وارد فرمول کنیم. بلکه باید جرم به صورت کیلوگرم باشد. پس باید گرم را به کیلوگرم تبدیل کنیم. به این کار تبدیل واحد میگوییم. با استفاده از روش ساده ی زیر تبدیل واحد را آموزش میدهم.

ابتدا صورت سوال را به صورت عددی (ریاضی) بنویسید.

مثلا میخواهیم ببینیم 50 سانتی متر چند کیلومتر است ؟

ابتدا پرسش را به زبان ریاضی می نویسیم یعنی:          50cm = …… km

تا اینجا کاری نکردیم و همه این کار را یاد دارن. اما باید بگم تبدیل واحد همینجا تمام است. یعنی چه؟

در واقع ما الان یک معادله ی خیلی راحت ریاضی داریم.

در دو طرف یکای اصلی متر (m) را داریم. میتوانیم این دو را با هم خط بزنیم.

حال معادله به صورت 50c = …… k در می آید.

حال به جای کیلو (k) و سانتی (c) ضرایبشان را میگذاریم. یعنی :

103 …… = 10-2 * 50

حال یک طرف معلوم داریم و یک طرف مجهول که ضریب هم دارد. برای بدست آوردن مجهول کافیست طرف معلوم را بر ضریب طرف مجهول تقسیم کنیم. یعنی :

http://s4.picofile.com/file/7978484187/01.gif

همانطور که مشاهده میکنید مجهول بدست آمده است. اما یک نکته در محاسبات بالا این است که وقتی یک عدد توان دار را از مخرج به صورت میبریم یا بر عکس از صورت به مخرج می بریم توان علامتش عوض میشود.

بنابراین نتیجه می گیریم که 50 سانتی متر ،5-10 * 50 کیلو متر است.

با استفاده از این روش شما می توانید به راحتی تبدیل واحد انجام دهید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *